Βούντερμπαρ,
αλλά έχω απορίες.
Κάπου το ’81 αγόρασα ένα δίσκο της στα 78 rpm στο παζάρι της Σχολής, στον πάγκο με τα second-hand. Απίστευτη φωνή, βαθιά – σχεδόν αντρική-, καπνισμένη, εκφραστική υπερβολή. Ήταν απόλαυση τα πολυτελή υγρά Ρο καταμεσίς στους γερμανικούς στίχους. Δράμα χολιγουντιανής ομορφιάς στη φωτογραφία, στο ηχητικό χαλί χορωδία από εκατοντάδες, λες, φωνές. Φυσικά την αγάπησα αμέσως τη Zarah Leander. Όμως η αντίδραση της μάνας μου όταν άκουσε τη φωνή της με έβγαλε από τη νιρβάνα μου – ρώτησε κάπως κοφτά που βρήκα το δίσκο της χιτλερικής. Ε;
Πρόσφατα την ξαναθυμήθηκα, ακούγοντας μιαν οπερετική επανεκτέλεση τραγουδιού της από τη Νίνα Χάγκεν. Είχα μάθει έκτοτε πως πραγματικά, ο Χίτλερ είχε αδυναμία στη Zarah, τη σουηδέζα ντίβα, που έκανε μεγάλη καριέρα στη Γερμανία. Τραγουδούσε εν μέσω πολεμικών σειρήνων για ανεξάρτητες γυναίκες, ερωτικές σχέσεις αδιανόητα ελεύθερες και ονειρεμένα μέρη στο Νότο. Και ας εναντιώνονταν τα θέματα αυτά στα επικά αισθητικά κριτήρια του εθνικοσοσιαλισμού, που προτιμούσαν θεματολογίες εγκαρτέρησης, αυτοθυσίας και υποταγής. Ο Fritz Lang, ο Peter Lorre, ο Billy Wilder και πολλοί άλλοι είχαν εγκαταλείψει τη ναζιστική Γερμανία, η Marlene Dietrich είχε αποστατήσει, αλλά η Zarah ήρθε και έμεινε: η χαρακτηριστική φωνή της έγινε πασίγνωστη στο γερμανικό κοινό, οι ταινίες της με τη θρυλική UFA, την εθνική κινηματογραφική βιομηχανία, έφεραν μια παράδοξη όαση εξωτισμού στην μικροαστική καθημερινότητα. Ο «προστάτης των γερμανικών ταινιών» και υπουργός προπαγάνδας Goebbels ωστόσο υποψιαζόταν την femme fatale σταρ του, τη συνήθειά της να πίνει, την εμμονή της να πληρώνεται σε σουηδικές Kroner. Όταν της ζήτησε να αλλάξει τουλάχιστον το όνομά της, που του φαινόταν πολύ εβραϊκό, εκείνη αντιγύρισε πως καλό θα ήταν να αλλάξει εκείνος πρώτα το Ιωσήφ.
Το 1943 η «Γκάρμπο των Ναζί» άφησε τη Γερμανία για να επιστρέψει στη Στοκχόλμη, πιθανότατα όχι για λόγους ιδεολογικούς. Οι πληροφορίες πως τρόμαξε, επειδή ένας από τους εμπρηστικούς βομβαρδισμούς στο Βερολίνο έκαψε τα χαλιά και τις καλύτερες γούνες της, ελέγχθηκαν από την ίδια ως ανακριβείς. Πίσω στην πατρίδα, η καιροσκόπος επένδυσε τα αποκομισμένα κέρδη σε μια επιτυχημένη επιχείρηση κονσερβοποιίας ρέγκας. Έτσι δεν είδε την κινηματογραφική πόλης της UFA, το Babelsberg, να μετατρέπεται σε σωρό ερειπίων – όχι πως θα την ένοιαξε και πολύ.
Ίσως να είναι μύθος, πως όταν τα Χριστούγεννα του 1944 ακουγόταν από τα ηχεία του στρατοπέδου συγκέντρωσης τενεκεδένια το «Ich weiss, es wird einmal ein Wunder geschehn» της (με τους στίχους «ξέρω, κάποια μέρα θα συμβεί ένα θαύμα – και ξέρω πως θα ξαναϊδωθούμε»), την άκουγαν με προσήλωση και ελπίδα οι έγκλειστοι, όσο και οι δήμιοί τους. Η ίδια ποτέ δεν απάντησε ξεκάθαρα στις αιτιάσεις γιατί συνέχισε να εργάζεται σχεδόν μέχρι το τέλος στη ναζιστική Γερμανία, ενώ είχε προτάσεις από το εξωτερικό, όταν έβλεπε τους εβραίους και ομοφυλόφιλους φίλους και συνεργάτες της, μουσικούς και ανθρώπους του κινηματογράφου, να συλλαμβάνονται και να εξαφανίζονται ένας-ένας. «Δεν ασχολούμαι με την πολιτική, εγώ τραγουδούσα τον έρωτα», ήταν η μόνη δικαιολογία της Ωραίας Ασυνείδητης.
Επιτέλους! Επιτέλους! Ξαναγράψατε! Τι ευτυχία.
Αυτή η εποχή της ηθικής ασυναρτησίας, με την εύκολη (;) ανοχή της απέναντι στο Κακό, τότε όπως και τώρα, με συναρπάζει. Από την Ρίφενσταλ μέχρι τον Χαμσούν, από τον Χάιντεγκερ μέχρι τους φουτουριστές, από τον Χάιζενμπεργκ μέχρι την Leander, που μόλις έμαθα από εσάς. Να ξαναδώ το Καμπαρέ και το Bent…
Σχόλιο by Sraosha — 13/12/2005 @ 8:59 πμ
“Επιτέλους! Επιτέλους! Ξαναγράψατε! Τι ευτυχία.”. Τα ‘πε ο προλαλήσας.
Σχόλιο by Valeria — 13/12/2005 @ 4:29 μμ
Welcome back.
Σχόλιο by old boy — 13/12/2005 @ 6:14 μμ
Η Ζάρα, κατά τη δική της πραγματιστική δήλωση, προτιμούσε να είναι πρώτου μεγέθους αστέρας στη Γερμανία, παρά δεύτερης διαλογής σταρ του Χόλιγουντ.
Η απληστία και η ασυνείδητη φιλοδοξία δεν περιορίζεται βέβαια στους καλλιτέχνες • άλλο όμως να βλέπεις έναν έμπορο όπλων ή έναν οπορτουνιστή βιομήχανο, και άλλο τη Λένι Ρίφενσταλ. Στους καλλιτέχνες, ιδίως όταν είναι *καλοί* , το θέαμα είναι πιο γοητευτικό – κάτι η λάμψη του επαγγέλματος, κάτι το κιαροσκούρο μεταξύ αδιαμφισβήτητου ταλέντου και εκπληκτικά υπανάπτυκτης ηθικής.
Εμένα, που είμαι δηλωμένης αφέλειας άνθρωπος, ακόμα με εκπλήσσει όταν ανακαλύπτω για νιοστή φορά πως ένας καλλιτέχνης που με αγγίζει είναι κάτι λιγότερο από, ξέρω γω, πως να το θέσω, ευαίσθητος; Χε.
Αχμ, ζυγκινήθηκα με τα θαυμαστικά και τα γουέλκαμς, ε. Μη σηκώνεστε όμως, όλο θα πηγαινοέρχομαι . Απλά η ζωή είναι κάπως απαιτητική τελευταία και αρνούμαι απολύτως να μου γίνει *και* ο Οίκος μου άγχος.
Σχόλιο by helion — 13/12/2005 @ 7:37 μμ
Δεν την γνωρίζω την κυρία.Έχω εμπιστοσύνη στο γούστο σου.
Και στη φαντασία μου που μου λέει πως επρόκειτο για μια γυναίκα που μπορούσε να σε βάλει στα ¨κόλπα¨. Άπλωσε το χέρι της και άρπαξε αυτό που της άρεσε.Αυτό κάνουν μερικοί.
Κι αυτοί που θα μιλήσουν για ηθική, μάλλον το κάνουν διότι βρίσκονται εκτός αγωνιστικού χώρου.Είναι εύκολο να ηθικολογείς άμα δεν σε παίζουν.
Όταν όμως σε θέλουν όλοι… Εκεί σε θέλω.
Πάντα ο μοχθηρός θα είναι κοντοστούπης.
Και η μοιραία γυναίκα ποθητή και αδίστακτη.
Αιώνες λογοτεχνίας το επιβεβαιώνουν.
Ηρωες μας είναι οι ανήθικοι (και ενδιαφέροντες).
Κι εγώ πάλι μιλάω με πάθος για πράγματα που δεν γνωρίζω.
Σχόλιο by onoufrios — 13/12/2005 @ 10:36 μμ
Και ο Django Reinhardt- αν και gypsy -άρεσε και επέζησε στη Ναζιστική Γαλλία.
http://www.redhotjazz.com/django.html
Σχόλιο by eirineta — 14/12/2005 @ 8:41 πμ
[Django Reinhardt] somehow avoided the fate of many of his kinfolk who went to their deaths in the Nazi concentration camps.
Πόσες βιογραφίες σπουδαίων καλλιτεχνών και δημιουργών αμαυρώνει ένα τέτοιο somehow, άραγε; Και πόσοι θα μείνουν στην ιστορία περισσότερο για τις διώξεις που υπέστησαν παρά για την προσφορά τους στην τέχνη; Για μένα, πάντως, έχει σημασία ο βίος και η πολιτική στάση των καλλιτεχνών’ η τέχνη δεν υφίσταται εν κενώ. Αντίστιξή: Varian Fry, ο “Schindler των καλλιτεχνών” (τι Γκεστάπο, τι FBI).
ΥΓ: Κι εμείς θ’ αναφωνούμε “βούντερμπαρ” κάθε φορά που θα γράφεις έτσι, όσο συχνά κι ας συμβαίνει’ μην ενοχλείσαι :-p
Σχόλιο by Oneiros — 14/12/2005 @ 2:56 μμ
The good German music: http://fcit.coedu.usf.edu/holocaust/arts/musReich.htm.
Σχόλιο by eirineta — 14/12/2005 @ 8:11 μμ
You know of course that this was not a post but a three-minute movie about the rise and fall of the Third Reich and the blind course people take through the great scheme of things. You’ve got all the trappings of a good director :)
Σχόλιο by Sympathy_FTD — 15/12/2005 @ 11:37 μμ
ωραία παρουσίαση…μπράβο,μπράβο… …
Σχόλιο by the_return — 26/12/2005 @ 4:03 μμ
ειρινέτα: το λινκ δυστυχώς δε φαίνεται να δουλεύει. ξανά;
the_return: σβήνοντας κάτι εκατοντάδες σπαμ μήπως έσβησα κατά λάθος και ένα κόμμεντ σου σχετικό με την Riefenstahl; Ζητώ συγγνώμη και θενκς
Απέφυγα κάπως αγενώς τη συζήτηση μετά από το ποστ αυτό, κυρίως επειδή περιπτώσεις όπως της Λένι ή της Ζάρα με φέρνουν σε αμηχανία. Δεν μπορώ ακριβώς να συμφωνήσω με τη στάση του Ονούφριου, που βλέπει τους καλλιτέχνες πέρα από κάθε ηθική συνιστώσα. Για να το πω απλοϊκά, η απόλαυση είναι απείρως βαθύτερη όταν έχεις την αίσθηση πως εκτός από ωραίος ο τραγουδιστής, είναι και “δικός σου” ιδεολογικά.
SympathyFTD, αναζητώ μαικήνα παραγωγό.
Σχόλιο by helion — 28/12/2005 @ 6:50 μμ
Αγαπητέ φίλε/η ,
το blog είναι δικό σου και επομένως έχει το δικαίωμα να σβήνεις ό,τι θέλεις. θα ήθελα να μη σταθώ περαιτέρω επ’αυτού (θα ήμουν υποκριτής αν έλεγα ότι δεν με “πείραξε”, όχι εγωιστικά, όχι προσωποπαγώς, αλλά αφήνοντάς μου μια απορία ενός τεράστιου “γιατί;”
Επίτρεψέ μου ωστόσο, να σταθώ σε κάποια σημεία της τελυταίας τοποθέτησης-σκέψης σου.
Λες “δεν μπορείς να δεις τους καλλιτέχνες πέρα από ηθική συνιστώσα”. Δεκτόν. Όμως, η ίδια η ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ είναι από μόνη της ΗΘΙΚΗ, και μάλιστα με ένα τρόπο που ξεπερνάει κατά πολύ οποιαδήποτε νομότυπη ηθική…
Από κει και πέρα, όταν μιλάμε για τεράστια καλλιτεχνικά αναστήματα (όπως ας πούμε της Leni), οποιαδήποτε ηθικολογία που είναι έτσι κι αλλιώς εκτός ηθικής, είναι εκτός τόπου και χρόνου (κατά τη δική μου άποψη). Ακόμη περισσότερο δε, οποιαδήποτε ιδεολογία (και προσωπικά τις αντιπαθώ όλες…μηδεμιάς εξαιρουμένης).
Θα ήταν πιο politically correct, ή θα μας έφερνε μικρότερη αμηχανία εάν παρουσιάζαμε , λόγου χάριν , τον John Ford ο οποίος κινηματογράφησε “διάφορα τερπνά και ωφέλιμα” κατά τη διάρκεια του πολέμου προς όφελος του αμερικανικού στρατού ; (εξ αυτού και η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι)
Αν μη τι άλλο, η φουκαριάρα η Leni δεν έσχε ποτέ καμμιά ιδεολογία (ελπίζω ότι το ξέρεις), κινδύνευσε μάλιστα να δολοφονηθεί από τον …Goebbels (τεράστιο θέμα, δεν είναι της ώρας) και το ΚΥΡΙΩΤΕΡΟ: κατά τον πόλεμο ήταν ΑΠΟΥΣΑ. Σιώπησε καλλιτεχνικώς , και πιστεύω ότι αυτό τα λέει όλα…
Σχόλιο by the_return — 29/12/2005 @ 9:40 μμ
the_return, δεν θα ζητούσα συγγνώμη αν δεν ήταν κατά λάθος. Δεν έχω βέβαια κανένα λόγο να σβήνω κόμμεντς (όχι σπαμ) από το μπλογκ, πόσο μάλλον όταν είναι on topic. Ένιγουέι, είμαι διπλά βλαξ (κάτι μου συμβαίνει αυτές τις ημέρες), επειδή μπορούσα πάντα να ξαναποστάρω το κόμμεντ σου η ίδια, ψαρεύοντας το από το μέιλ μου όπου τα στέλνει αυτόματα το wordpress. Πράγμα που θα αποπειραθώ με αλλαγμένο timestamp ευθύς αμέσως.
Πάντως στα λινκ σου πήγα :)
Σχόλιο by helion — 29/12/2005 @ 10:05 μμ
Θαυμαστή και μοναδική περίπτωση. Ανάλογη με εκείνη του σπουδαίου Gruendgens και της Leni Riefenstahl. Το πού ευρίσκονταν κατά τον πόλεμο δεν έχει καμμιά απολύτως σημασία. Αλλιώς τα βλέπουμε σήμερα απομακρυσμένοι και από την ασφάλεια του μεσοδιαστήματος που ήδη έχει παρέλθει, και αλλιώς τα έβλεπαν τότε αρκετοί άνθρωποι(πολύ θολά και όχι καθαρά).
Εδώ μπορείς να διαβάσεις τρεις αισθητικές σπουδές και μια εισαγωγή πάνω στο έργο της Riefenstahl, που αναφέρθηκε πιο πάνω.
http://grportal.com/gr/modules.php?name=News&file=article&sid=453 [Α]
http://grportal.com/gr/modules.php?name=News&file=article&sid=457 [Β]
http://grportal.com/gr/modules.php?name=News&file=article&sid=460 [Γ]
http://www.grportal.com/gr/modules.php?name=News&file=article&sid=375 [εισαγωγή]
Σχόλιο by the_return — 22/12/2005 @ 11:04 μμ
θα ήθελα να ζητήσω συγγνώμη, επειδή η τελευταία τοποθέτησή μου σε έβαλε -έμμεσα- σε ένα κόπο επιπλέον :)
Να είσαι καλά.
Σχόλιο by the_return — 29/12/2005 @ 10:14 μμ
Μα τι λέτε, ευχαρίστησίς μας :)
Όσον αφορα στη Ρίφενσταλ, αδυνατώ να ξεχωρίσω καλλιτεχνική αξία από ιδεολογία, τουλάχιστον για την εποχή της ανόδου και επικράτησης της NSDAP. Κοίτα να δεις τώρα. Μιλάμε για τον άνθρωπο που γύρισε την πιό επιτυχημένη και *επικίνδυνη*, ακριβώς λόγω της αρτιότητας της, ταινία προπαγάνδας όλων των εποχών – την Triumph des Willens, Θρίαμβος της Θέλησης. Βλέπω τις Ωραίες & Επικές εικόνες, καταγράφω το απίστευτο ταλέντο – αλλά νοερά ακούω την Kristallnacht.
Άσχετο. Όταν ήμουν μικρή, στα 9 ή 10, είχα δει μια βουβή ταινία, το διαβόητο Birth of a Nation του Γκρίφιθ. Μια ταινία-σταθμός στην κινηματογραφική ιστορία, ιδίως τεχνικά, στην οποία όμως ουψ, αποθεώνεται η ΚΚΚ. Για κάνα δυο μέρες τριγύρναγα πεπεισμένη πως η κλαν ήταν καλό πράγμα και οι νέγροι αγροίκοι και αγνώμονες, ιδέα η οποία μου έφυγε μόνο μετά απο αρκετή σκέψη και λίγο διάβασμα. Θέλω να καταλήξω στο προφανές, πως η τέχνη στην υπηρεσία της πολιτικής είναι εξαιρετικό εργαλείο. Είναι τόσο εύκολο να παρασυρθείς προς σχεδόν οτιδήποτε, φτάνει να συνοδεύεται από εντυπωσιακές εικόνες. Η ίδια η Ρίφενσταλ, εξαιρετικά ταλαντούχος δημιουργός και οραματίστρια, μπορώ να φανταστώ πως παρασύρθηκε από την ορμητικότητα, το ηρωικοφανές και το ταυτόχρονα σχεδόν κτηνώδους απλότητας ρεύμα των γερμανών εθνικοσοσιαλιστών. Πρέπει να είναι δύσκολο να είσαι καλλιτέχνης και να αρνηθείς την σπάνια ευκαιρία που σου δίνεται να διαμορφώσεις την ex nihile αισθητική της νέας μαζικής ιδεολογίας ενός ολόκληρου έθνους.
Εν κατακλείδι, προσωπικά προτιμώ τους καλλιτέχνες μου με στοιχειώδη ποσότητα μιας κάποιας αμφισβήτησης. Μια δόση αντίρρησης, μια κάποια ανασφάλεια, κάτι να σε ωθεί να σκεφτείς, παρά να τέρπεσαι απλά στις αδιαμισβητητα υψηλές σφαίρες της αισθητικής, όπου δεν ακους τι πατάς.
Σχόλιο by helion — 29/12/2005 @ 11:36 μμ
Αγαπητή φίλη,
διάβασα με μεγάλη προσοχή το τελευταίο (και πολύ αξιόλογο) σχόλιό σου. Σε άλλα συμφωνώ και σε άλλα όχι. Και προτίθεμαι να γίνω σαφέστερος αμέσως:
Είναι πολύ σημαντικό να σκεφθεί κάποιος ότι η Leni είχε πλουσιοτάτη καρριέρα ,ΠΡΙΝ και ΜΕΤΑ την περίοδο του Γ’Ράιχ. Για την ακρίβεια, η περίοδος 1933-1945 την βρήκε , σχεδόν “αναιμική” από καλλιτεχνική άποψη, αν εξαιρέσει κάποιος το “Triumph des Willens” , όπως ορθώς μνημονεύεις (και δύο άλλες του αυτού είδους μικρού μήκους ταινίες).
Στο κάτω κάτω, το “Τriumph des Willens”, ανεξάρτητα από το περιεχόμενό του, ΕΔΙΔΑΞΕ μεταπολεμικά ολόκληρη τη Δύση ,το πώς “στήνεται” ένα σωστό ντοκυμανταίρ. Και δεν είναι τυχαίο, ότι σήμερα είναι αναπόσπαστο μέρος της “διαδακτέας ύλης” στις περισσότερες ακαδημίες κινηματογράφου ανά τον κόσμο…(και ας μην ξεχνάμε ότι στο καιρό του απέσπασε ένα κάρο ΔΙΕΘΝΗ βραβεία…γι’άυτό μίλησα σε προηγούμενό μου σχόλιο για “θολές” εποχές…)
Όμως, είναι κρίμα που οι άνθρωποι φέρουν περισσότερο στο μυαλό τους αυτή τη ταινία και όχι , ας πούμε, το κορυφαίο -κατά τη γνώμη μου- “das blaue Licht”, το οποίο συνιστά και το σκηνοθετικό απώγειό της…
Θα πρέπει ωστόσο να συνυπολογίσει κάποιος, ότι εκείνη την εποχή (1934) , ολόκληρος ο δυτικός κόσμος ευρίσκετο σε ένα αρμονικότατο “ειδύλλιο” με τον Χίτλερ…πράγμα που πολλές φορές το ξεχνάμε. Πολλώ δε μάλλον δεν θα μπορούσαμε να έχουμε την απαίτηση από μια ήδη (τότε) αναγνωρισμένη σκηνοθετική και υποκριτική ιδιοφυία όπως ήταν η Leni, να ήταν εκτός αυτού του “mainstream”…Ακόμα περισσότερο αν σκεφτούμε το γεγονός ότι ήταν Γερμανίδα.
Η τέχνη στην υπηρεσία της πολιτικής είναι πάντα ένα “σκάνδαλο”, αλλά από την άλλη και μια πρόκληση για μας να μην σταθούμε ιδεοψυχαναγκαστικά σε αυτό, και να αισθανθούμε δυνατοί να ξεπεράσουμε το πρώτο “σοκ” και να αναγνωρίσουμε τα “διαμάντια”. Με αυτή τη λογική λοιπόν, μπορούμε και θαυμάζουμε τον Eisenstein, ασχέτως αν έθεσε το ταλέντο του στην υπηρεσία του …Στάλιν ή τον Vertov.
Όμως τα πράγματα στην περίπτωση της Leni είναι απλούστερα…Δεν ήταν πολιτική σκηνοθέτις (κάθε άλλο…). Υπήρξε από μόνη της μια συνέχεια του κλασικού τευτονικού ρομαντισμού και εν ταυτώ χρόνω η πιο σκανδαλώδης ανατροπή του.
Και βέβαια, θα πρέπει κάποτε να συνειδητοποιήσουμε ότι μιλάμε για το 3-5 % (μόνον!) του έργου της όταν αναφερόμαστε σε κάποιες συγκεκριμένες ταινίες της…
Κάποια στιγμή βρέθηκε σε μια Γερμανία που είχε καταληφθεί από το NSDAP ….και σε αυτό ακριβώς το NSDAP, η Δύση έκανε για πολλά χρόνια τα …”γλυκά μάτια”.
Το μοιραίο “σφάλμα” της Leni υπήρξε ΕΝΑ και μόνο: ήταν υπερβολικά ταλαντούχος για να περάσει απαρατήρητη και από ανθρώπους και από θεό και από διάβολο…
Επίτρεψέ μου να διαφωνήσω με την τελαυταία παράγραφό σου. Η Leni ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕ τα πάντα, με τον δικό της θηλυκό και καλλιτεχνικό τρόπο. Η Αισθητική στη κορυφαία έννοιά της ποτέ δεν είναι ένα σκέτο σινεφιλ “οφθαλμόλουτρο”, ΛΛΑΑ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, με ένα τρόπο που η λέξη “επανάσταση” φαντάζει απελπιστικά λίγη …
Αρκεί να δει κάποιος τη θαυμαστή αλληγορία του “das blaue Licht” και να διαπιστώσει με πόση σκηνοθετική αλλά και ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΗ μαεστρία παίζει η Leni με αρχέτυπα τέτοια, τα οποία έως και τις ημέρες μας δεν έχουν αγγιχτεί…
Σχόλιο by the_return — 30/12/2005 @ 12:21 πμ
υστερόγραφο:
ξέχασα εκ παραδρομής να αναφέρω και το κλασσικό πλέον Olympia (1938), αναφερόμενος στη περίοδο 1933-1945. Ωστόσο, αυτό δεν υπήρξε πολτική προπαγανδιστική ταινία, μιας και γυρίστηκε μετά από παραγγελία της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Εκτός αυτού, για όποιον έχει δει την ταινία, είναι κάτι περισσότερο από φανερό, ότι η Leni δεν προέβη σε καμμιά προπαγάνδα (δοθείσης μιας τέτοιας ευκαιρίας μάλιστα…), πράγμα που έκανε τον Goebbels ακόμη πιο …έξαλλο μαζί της απ’όσο ήδη ηταν !!!
Σχόλιο by the_return — 30/12/2005 @ 12:54 πμ
Ναι, αν δεν ήταν αυτή η εποχή, η Λ.Ρ. θα ήταν η απόλυτα αναγνωρισμένη πρωτοπόρος, το Das Blaue Licht που αναφέρεις από τις πρώτες ταινίες οικολογικής συνείδησης, το Olympia η βίβλος του στιλ. Αλλά συνέβη , και δικαίως κατέληξε αμφιλεγόμενη.
Θα ήθελα να κλείσω το θέμα εδώ: δεν θέλω να αναλύσω την περίπτωσή της πιο πολύ. Αφ’ ενός είσαι απόλυτος φαν, αφ ετέρου με φέρνει σε δύσκολη θέση η αδιακρίτως επικριτική στάση που θα είμαι αναγκασμένη να πάρω. Μπορώ να μιλήσω μόνο για τις προσωπικές μου σαφείς προτιμήσεις.
Το θέμα που με απασχόλησε αρχικά έτσι και αλλιώς δεν είναι η Riefenstahl, αλλά φευγαλέα ερωτήματα. Η αλλοτρίωση που προκύπτει από το συγχρωτισμό με την εξουσία. Η ευθύνη της τέχνης, αν υπάρχει τέτοια, μεγαλύτερη όσο πιο μεγάλος ο καλλιτέχνης. Αν έννοιες όπως “η ομορφιά”, “η αρμονία”, “ο έρωτας” δεν καταντούν κενοτάφια, όταν δεν βασίζονται σε ενδιαφέρον στο τι συμβαίνει γύρω μας. Τέτοια πράγματα.
Για όλα αυτά δεν έχω θεωρητικοποιημένες απαντήσεις, ακόμη αποφασίζω όπως προχωράω – ξέρω όμως τι μου αρέσει :)
Σχόλιο by helion — 30/12/2005 @ 1:49 πμ
…κλείνοντας λοιπόν το θέμα σύμφωνα με την επιθυμία σου), θα ήθελα
α) να σε ευχαριστήσω για την συζήτηση και την φιλοξενία
και
β) να διορθώσω -έχω το δικαίωμα, έτσι ;- κάποια πράγματα. “Απόλυτος φαν” δεν είμαι, διότι θεωρώ αυτό τον όρο καταστροφικό για κάθε έννοια σκέψης. θαυμαστής της Leni, σίγουρα…Περαιτέρω, αν πρόσεξες δεν υπονόησα πουθενά ότι η Αισθητική τελείται εν κενώ… Ασφαλώς και το “τι συμβαίνει γύρω μας” είναι ο ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ της τέχνης. από κει και πέρα, ας πούμε, ότι η Αισθητική είναι η οδηγητική ικανότητα του ανθρώπου που επιβαίνει του αμαξιού εκείνου στο οποίο βρίσκεται αυτός ο κινητήρας…
Πιστεύω ότι με το τελευταίο παράδειγμα, πιθανώς να λύθηκαν κάποιες παρερμηνείες…
Και τέλος, είναι απόλυτα κατανοητή η απορία που μπορεί να έχουν πολλοί άνθρωποι ευρισκόμενοι μπροστά σε “σκανδαλώδη” φαινόμενα (και η Leni σίγουρα ήταν το λιγότερο σκανδαλώδες…). Όμως, εξετάζουμε πάντοτε το “κίνητρο” και σκεφτόμαστε και το βιβλικό “εκ του καρπού γινώσκετε το δένδρον…”
Ωστόσο, η ζωή είναι ένα σύμπλεγμα αντιφάσεων. Τίποτε δεν μπορούμε να το βρούμε στην “καθαρή” μορφή του ,και τίποτε όπως θα θέλαμε εμείς οι ίδιοι να είναι.
Να είσαι καλά
ΥΓ/ Το “das blaue Licht”…δεν ξέρω αν ενέχει κάποιου είδους οικολογική συνείδηση (μπορεί…). Σίγουρα είναι όμως μια θαυμαστή αλληγορική ανατροπή του μύθου της βιβλικής Πτώσης στο πεδίο ενός κλασσικού μποεμικού καλλιτεχνικού περιβάλλοντος.
Και βέβαια η Leni δεν θα ήταν αλλά υπήρξε και είναι πρωτοπόρος σε πολλά πράγματα.
Σχόλιο by the_return — 30/12/2005 @ 2:05 πμ
“Σίγουρα είναι όμως μια θαυμαστή αλληγορική ανατροπή του μύθου της βιβλικής Πτώσης στο πεδίο ενός κλασσικού μποεμικού καλλιτεχνικού περιβάλλοντος”. Παράξενο, αυτό μάλλον μου θυμίζει το “Der Blaue Engel” του von Sternberg με τη Ντίτριχ, βασισμένο στο βιβλίο του Χάινριχ Μανν, και όχι το Das blaue Licht της Riefenstahl. Εξηγούμαι – στο “Licht” έχουμε τον Άνθρωπο της Φύσης – Λένι και την καταστροφή της σπηλιάς με τους κρυστάλλους από τους άπληστους χωρικούς, με όσα μυστικιστικα/οικολογικα μηνύματα έφερε αυτό. Καληνύχτα :)
Σχόλιο by helion — 30/12/2005 @ 2:22 πμ
Είμαι αρκετά …νηφάλιος αυτή τη στιγμή για να μην μπερδεύω τις δυο ταινίες:). Από κει και πέρα το αναγνώσιμό τους επαφίεται στην ..οπτική του καθενός. Ασφαλώς και μιλάμε για το das blaue Licht (που πρέπει να το έχω δει πάνω από καμμιά 30αριά φορές).
Δεν είχα κάποια σκωπτική διάθεση όταν προσέθετα τα αποσιωπητικά στο “…δεν ξέρω αν ενέχει κάποιου είδους οικολογική συνείδηση” κ.λπ. κάθε άλλο.
Καλή σου νύχτα επίσης
Σχόλιο by the_return — 30/12/2005 @ 2:29 πμ
Αουςγκετσάιχνετ!
Είχα πλήρη άγνοια, αλλά από διάφορα που βρήκα μέσω google, νομίζω ότι όλα ξεκίνησαν απ’ το μοιραίο λάθος να επιλέξει την Γερμανία για διεθνή καριέρρα, αντί της Αμερικής που έπεφτε μακρυά.Μετά έκανε ότι χιλιάδες άλλοι κατά καιρούς, από τον Strauss μέχρι -τηρουμένων των αναλογιών- τον Μπιθικώτση (!).
Από google επίσης βρήκα και την ,σχετική με το θέμα μας, Ολγα Τσέχοβα, ανηψιά του Τσέχωφ, κορυφαία φιγούρα του ναζιστικού σινεμά, αγαπημένη του Χίτλερ -επειδή συνδύαζε το κοσμοπολίτικο με το σοφιστικέ- και εν τέλει ,κατά πάσα πιθανότητα, σοβιετική κατάσκοπο.
Σχόλιο by Alberich — 13/12/2005 @ 11:10 μμ